3

Այս պատասխանն ստանալուց հետո թագավորը գնաց։ Շատ չանցավ՝ ջուլհակի մոտ եկան թագավորի գիտնական նազիր-վեզիրները։

«Ահա՛ եկան թագավորի սագերը, իրա՛վ որ լավ փետրելու թռչուններ են»,— ասաց ջուլհակը ինքն իրան։

Թագավորը տուն գնալով սաստիկ բարկացել էր գիտնականների վրա և սպառնացել էր, որ եթե գոնե մի մարդ չգտնեն, որ դերվիշին պատասխան տա, նրանց բոլորին էլ կաքսորե։ Այսպես նեղի գալով՝ որոշեցին դիմել հնարագետ ջուլհակին, որի համբավը նրանցից մեկը լսել էր։

— Վարպե՛տ եղբայր, կարող չե՞ս արդյոք մի պատասխան տալ մեր տարօրինակ հյուրին, որ ժողովրդի վրա սարսափ է տարածել,— ասացին գիտնականները և պատմեցին դերվիշի դեպքը, որ արդեն հայտնի էր ջուլհակին։

— Ինչո՞ւ չէ… կարող եմ… բայց մեծ ծախք կպահանջվի դրա համար։ Պետք է ձեռք բերել մի կախարդական գավազան, մի անմահական սխտոր և մի ոսկի ձու ածող հավ։

Գիտնականները մնացին ապշած։

— Դրա ծախքը մե՛նք կվճարենք,— ասացին նրանք ուշքի գալով,— միայն՝ մենք չենք կարող գտնել այդ բաները, ինչ որ դու ես ասում։

— Երեք բան է իմ ուզածը, և ես ի՛նքս կգտնեմ, միայն՝ ամեն բանի համար մի գլխարկ լիքը ոսկի է պետք։ Դուք երեք հոգի եք, ամենքդ ձեր գլխարկովը մեկ ոսկի կբերեք, ես էլ կգամ դերվիշին պատասխան կտամ։

Գիտնականները ճարահատած համաձայնեցին։ Գնացին երեք գլխարկ ոսկի բերին, տվին ջուլհակին։ Այսպես փետրելով նրանց, ինչպես պատվիրել էր թագավորը, վեր կացավ առավ իր հոնի գավազանը, մի գլուխ հոտած սխտոր, ոտի մեկը կոտրած մի հավ, և գնաց սարսափ տարածող դերվիշի մոտ։

Հավաքվեցին բոլոր քաղաքացիք, ներկա էր և թագավորը՝ իր բոլոր իշխաններով։

Ջուլհակը չխոսեց դերվիշի հետ. նա լուռումունջ իր գավազանի ծայրով մի խոր ակոս քաշեց շրջանի մեջտեղով ծայրե ի ծայր և այսպիսով դերվիշի շրջանը երկու հավասար մասի բաժանեց և նստեց նրա դեմ հանդիման։

Դերվիշը երկար մտածեց, գլուխը թափ տվավ. վերջը մի գլուխ սոխ հանեց, դրավ առջևը։

Ջուլհակը, առանց երկար մտածելու, իսկույն իր սխտորը հանեց, դրավ իր առջևը։ Բարկացավ դերվիշը և իր ջեբից հանեց մի բուռ կորեկ և շաղ տվավ ամբողջ շրջանի մեջ։

Ջուլհակը փեշի տակից հանեց իր հավը, որ իսկույն կտկտալով կերավ բոլոր կորեկը։

Դերվիշն էլ մինչև վերջը չսպասեց, իսկույն վեր կացավ և մռմռալով հեռացավ-գնաց…

Թագավորը մոտեցավ ջուլհակին և խնդրեց, որ բացատրե այդ հանելուկի նշանակությունը։

— Ո՛ղջ լինի թագավորը,— ասաց ջուլհակը։— Այս մարդը մի խելագար դերվիշ է։ Երևակայել է, որ ինքը մի շատ զորեղ իմաստուն մարդ է և կարող է մեր ամբողջ աշխարհքին տիրել։ Իր քաշած շրջանով ուզում էր մեզ հասկացնել, թե իրա՛նն է բոլոր մեր երկիրը։ Ես չուզեցա հասկացնել նրան, որ այդ խելագարություն է, այլ՝ կես արի մեջտեղից, որով ուզեցա ասել՝ թե կեսն էլ իմն է։ Նա բարկացավ և իր սոխով ինձ պատերազմ հայտնեց կամ ուզեց ասել՝ մեր մեջ դառնություն կծագի, կռիվ կլինի։ Ես էլ իմ սխտորով հասկացրի նրան, որ ես փախչող չեմ, թեկուզ կռվից էլ վատթար բան պատահի։ Նա կորեկով ինձ սպառնաց, որ իր զորքերն անհամար են։ Ես էլ իմ հավով ցույց տվի, որ ահա՛ այսպես կջարդեմ ես քո անհամար զորքը։ Դրա վրա նա տեսավ, որ է՛լ չի կարող մեզ վախեցնել, փախավ-գնաց…

Քաղաքացիք շատ ուրախացան, որ վերջապես ազատվեցին դերվիշի տալիք երևակայական սովից ու մահից, և ամենքը միաբերան գոչեցին. «Կեցցե՜ ջուլհակը»։

Շահ-Աբասը, որ շատ արհեստասեր թագավոր էր, գովեց ջուլհակին և հետո հարցրեց.

— Ի՞նչ արիր իմ սագերին, լավ փետրեցի՞ր, թե՞ ոչ…

— Ո՛ղջ լինի թագավորը, այո՛, լա՜վ փետրեցի, ահա՛ նրանց փետուրները,— ասաց ջուլհակը և թագավորի առջևը դրավ մի պարկ ոսկի։

— Քե՛զ են արժանի այդ ոսկիքը,— ասաց թագավորը,— դու ավելի օգտակար գործադրություն կգտնես դրանց համար։ Մի այդքան էլ իմ գանձարանից ստացիր և մի մեծ գործարան բաց արա. թող ծաղկի քո արհեստը իմ երկրիս մեջ։ Այսուհետև իմ պալատի դռները միշտ բաց են քեզ համար, թող իմ հովանավորությունը լիուլի տարածվի քո իմաստուն ժառանգների և քո ազգի վրա։

1. Դերվիշ — մահմեդականների թափառաշրջիկ կրոնավոր, խև
2. Բոլորեքյան — բոլորը, ամենքը, բոլորը միասին
3. Մաքուք — մաքոք

21

1. բ, գ, դ, թ, զ, չ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ,

23
24

Ես արթնացա ժամը․․․․ ժամը վեցին․ դեղին կլորը արդեն դուրս էր գալիս ես սկսեցի պատրաստվել որսի։ Ես գնացի կանչելու իմ ընկերին, բայց նա արդեն որսի էր,լավ կգնամ աստված է քարի մոտ և այնտեղ տեսա իմ ընկերոջը։ Նա փորձում էր աստծո մոտից, խնդրում էր լավ որս։ Ես նստեցի նրա մոտ ու սկսեցի ասել նույն բանը․ քարը սպանեց մեղու, դա նշանակում է լավ որս։ Մենք գնացինք մամոնտների մոտ և սկսեցինք որսը։ Մենք բռնեցինք նշանակետը և գցեցինք երկաթե նետը և մամոնտը ընկավ գետնին։ Մենք ուրախացանք, որովհետև սա մեր առաջին որսն էր։

Գիտե՞ք, որ ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից: Կան մարդիկ, ովքեր կարծում են, որ ուղտն, իրոք, չափազանց գեղեցիկ կենդանի է:

Ուղտերը կարող են երկար ժամանակ ջուր չխմել, իսկ խմելիս էլ միանգամից երկու հարյուր լիտր ջուր խմել: Թեև շատերին թվում է, թե ուղտն իր սապատներում ջուր է հավաքում, բայց իրականում այնտեղ ճարպեր են կուտակված, որի օգնությամբ ուղտը կարգավորում է իր մարմնի ջերմաստիճանը չափազանց շոգ ու ցուրտ եղանակին:

Նրանք կարող են փակել իրենց քթանցքները՝ պաշտպանելով քամուց ու ավազից, երբ կամենան:

Եթե ուղտը որոշի պառկել քնելու կամ պարզապես հանգստանալու, նրան ոչ մի կերպ հնարավոր չի լինի տեղից հանել, դա վեր է ցանկացած մարդու ուժերից: Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չկամենա դա անել:

Ուղտերը յուրաքանչյուր ոտքով կարող են հարվածել միանգամից չորս տարբեր ուղղությամբ: Նրանց մորթին անդրադարձնում է արևի ճառագայթները և պաշտպանում է նրանց անապատի տապից:

Եվ վերջապես ուղտերի ամենաինքնատիպ առանձնահատկության մասին: Եթե փորձեք ձեռք առնել ուղտին ու կամ «հոգու հետ խաղալ», բառացիորեն ձեր մաշկի վրա կզգաք ուղտի բարկությունը. նա այնպիսի տհաճ հոտով մածուցիկ նյութ կթքի ձեզ վրա, որ ոչ մի դեպքում չեք կարողանա մոռանալ: Այնպես որ, պարզապես խուսափեք նրանց բարկացնելուց:

1. Պատասխանի՛ր հարցերին՝

Ո՞ր բառից է առաջացել ուղտի միջազգային անվանումը։

Գեղեցկություն

Ինչո՞վ է սնվում ուղտը։

ամեն-ամեն ինչ

Ինչպիսի՞ն են ուղտի չափերը։

3 մետր

Ինչպե՞ս է ուղտը կարգավորում իր մարմնի ջերմաստիճա/նը։

Նրան օգնում են ճարպերը

2. Տեքստից օգտվելով՝ ավարտի՛ր նախադասությունները։

Ուղտը կարող է մի քանի օր ոչինչ չուտել, որովհետև իր մարմնում շատ ճարպ ուբի։

Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չկամենա դա անել։էէէ

3. Գտի՛ր ճիշտ վերջաբանը և գրի՛ր առածները։

Ուղտը ձագ ծնեց՝ աննկատ անցավ, հավը ձու ածեց՝ աշխարհն իմացավ։

Ուղտը մոտիկ է արածում, բայց հեռուն է տեսնում։

4. Տեքստից դո՛ւրս գրիր ուղտերի մասին պատմող ամենազարմանալի տեղեկությունը։

Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չկամենա դա անել:

Գիտե՞ք, որ ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից

Նրանք կարող են փակել իրենց քթանցքները՝ պաշտպանելով քամուց ու ավազից, երբ կամենան:

5. Տրված բառերից առաջ հատկանիշ ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

․․․․ բուրդ

․․․․․ կենդանի

․․․ ուղտ

․․․ եղանակ

6․ Լրացրու բաց թողած տառերը՝ առա—ին, կես—ր, բար—րություն, վեր—լակ, հոր—ղբայր, դաս—նկեր, տար—րինակ, ան—գուտ

7. Տեքստում ընդգծված գոյականները դարձրո՛ւ ածականներ:

Однажди мой маленький сирота проходил мимо заброшенной фабрико․ Звуки некоторых животных были едва слышны издалека. Мы с сестрой быстро начали искать источник этих странных стонов. иа обежала и нашла каробку с несколькими завернутыми друг в друга щенками. Они были такие красивые, мягкие, каждая своего цвета: белая, белая, коричневая. Они выглядоли очень голодными, больными, несчастными… Недолго думая, мы принесли этот ящик с его маленькими обитателями домой, выкупаили их, накормили. А теперь Рбмба и Декулия — самые нелюбимые члены нашей семьи.

Վաղուց, շատ վաղուց մի մարդ էր ապրում: Նա աշխար հի ամենաբարի մարդն էր: Հենց լույսը բացվում էր, վերցնում էր իր սրինգն ու շրջում գյուղից գյուղ, քաղաքից քաղաք: Նա իր սրինգի քաղցր մեղեդիներով մխիթարում էր  վշտացածներին, բժշկում հիվանդներին: Երբ լսում էին նրա նվագը, թշնամիները հաշտվում էին, խոսում սիրո և եղբայրության մասին:
Մի անգամ ուշ գիշերով մարդը տուն էր վերադառնում անտառի միջով: Հանկարծ շատ մոտիկից լսվեց գայլերի ոռնոցը, մի քիչ հետո խավարի մեջ պսպղացին նրանց աչքերը: Մարդը մի պահ քարացավ, բայց իսկույն սթափվեց, ձեռքն առավ սրինգն ու սկսեց նվագել: Հնչեց կախարդական մեղեդին, և գայլերը նստեցին գետնին, գլուխները դրեցին առջևի թաթերի վրա ու կարծես քարացան:

2. Բնութագրի՛ր այս պատմության մարդուն՝ պատմելով նրա կատարած գործերի մասին:

Աշխարհի ամենաբարի մարդն էր, ով իր սրինգով մեղմացնում էր մարդկանց քարացած սրտերը

3. Մարդն ինչպե՞ս փրկվեց գայլերից: Նա երգեց կախարդական երգ և գայլերը էլ չ էին հարձակվում։

4. Վերնագրի՛ր տեքստը:

Սրինգ նվագող տղան

5. Կազմի՛ր նոր բառեր  աշխարհ, ճանապարհ բառերով:աշխարամաս,մասաշխար։

6. Դո՛ւրս գրիր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով, թե յուրաքանչյուրն ինչ խոսքի մաս է:

ամենաբարի-ածական, սրինգն-գոյական, Նա-դերանուն, մխիթարում էր-բայ, անտառի-գոյական, սթափվեց-բայ, կախարդական-ածական։

7. Համառոտի՛ր նախադասությունը՝
Նա իր սրինգի քաղցր մեղեդիներով մխիթարում էր վշտացածներին:

Նա մխիթարում էր։

8. Գտիր տրված նախադասության ենթական և ստորոգյալը՝

Մի անգամ ուշ գիշերով մարդը տուն էր վերադառնում անտառի միջով:

Մարդը վերադառնում էր

9. Հետևյալ բառերի հոմանիշները գրի՛ր՝ մխիթարել, պսպղալ, թշնամի:

մխիթարել-սփոփել

պսպղալ-փայլել

թշնամի-ոսոխ

10. Տրված թվերը գրի՛ր բառերով՝ 2099, 37, 45, 766, 84:

երկու հազար իննսունիննը, երեսունյոթ, քառասունհինգ, յոթ հարյուր վաթսունվեց, ութսունչորս

Մի օր ես և փոքր քուրս անցնում էինք մի լքված գործարանի կողքով։ Հեռվից գալիս էին հազիվ լսվող ինչոր կենդանիների ձայներ։ Մենք քրոջս հետ արագ սկսեցինք փնտրել այդ տարօրինակ վնգստոցների աղբյուրը։ Ես վազեցի շրջաններով և գտա մի տուփ, որի մեջ մի քանի իրար փաթաթված շան ձագ կար։ Այնքա՝ն գեղեցիկ, փափուկ էին և ամեն մեկը մի գույնի՝ սև, սպիտակ, շականակագույն։ Շատ սոված, հիվանդ, խղճուկ տեսք ունեին։Առանց մի րոպե մտածելու այդ տուփը իր փոքրիկ բնակիչների հետ մենք բերեցինք տուն, լողացրեցինք նրանց, կերակրեցինք։ Իսկ հիմա Ռումբան, Դեկուլը և Ծիան մեր ընտանիքի ամենա փոքր և սիրված անդամներն են։

Погода стала меняться из-а долокого горизонта неслись и приближались низкие облака․ Солнце выгланула из-за туч мелкнула и ысчезло․ Нолетел рескы ветер он за шумел, бросил вводу сухийе листя и погнал их по реке. Ветер налетает с новой силой, а потом стихает. Зашуршал камыш и на воде появылис крушки от первых капел дожда, но вот ветер утих и появилос сонца реткие капли дожда падоли на землыу․