Նախագծի մասնակիցներ՝ 4-5րդ դասարանի սովորողներ:

Նախագծի նպատակը՝ Բանավոր խոսելու հմտությունների զարգացում:

Կարդալու, լսելու քննարկելու կարողությունների ձևավորում:

Տրված թեմայի շուրջ հարցերին պատասխանելու կարողության զարգացում:

Առողջ ապրելակերպի հանդեպ հետաքրքրության ձևավորում:

Ուսումնական նյութ՝ Was/Were-ի կիրառումը պարզ նախադասություններում:

Նախագծի ընթացքը՝

Կարդա հատվածը և պատմիր քո հետարքրքրությունների մասին սպորտում / Read the text and say if you are fond of sports.
SPORT IS GOOD FOR HEALTH
Mike is 10. He is in the fourth form. He is fond of sports. He runs and does
exercises every day. Mike goes in for swimming. He is one of the best
swimmers at school. But he is not only a good swimmer. He is good at
basketball and tennis as well. His coach says: ‘Sport is important for your
health. You must do exercises. You must go in for sport.’

Answer the questions/ Պատասխանիր հարցերին

1. Is Mike fond of sports?
2. What sport does he go in for?
3. Is he good at basketball and tennis?
4. Do you go in for sport?
5. What sport are you good at?
6. What do you do to be healthy?

ՈՒսումնական հատված՝

Now / Yesterday
I am at home today. / I was at home yesterday.
You are at the stadium. / You were in the gym yesterday.
He (She, It) is in the park. / He (She, It) was in the yard yesterday.
We are at the cinema. / We were at the theatre yesterday.
They are at the sportsground. / They were in the swimming-pool yesterday.

Արի խոսենք/ Let’s speak

Say what you were fond of (doing) when you were younger.

Do you like an active lifestyle?

Say where you were yesterday.

Say only was/wasn’t sentences about Lucy.
Example: Lucy wasn’t at school yesterday.
Lucy was at home.
She wasn’t at the cinema.
Use: at home, at school, at the cinema, at the theatre, at the stadium, in bed, in the park in the garden, in the gym, in the swimming-pool.

Let’s write!

Disagree.
Example: Mike is in bed.
No, he isn’t. He isn’t in bed.

1. Mike is in bed.
2. Jim likes tennis.
3. They go in for basketball.
4. Mary has got an earache.
5. Lucy was at school yesterday.
6. They were at the stadium last Friday

Write the sentences with yesterday.
Example: I am at home today.
I was at home yesterday.

1. I am at home today. 5. They are in the park.
2. We are at school. 6. Nick isn’t in the swimming-pool.
3. She is in the garden. 7. My friends aren’t in London.
4. My sister is in the gym. 8. Are you at the stadium?

• Who are you? Tell about yourself/ name, age, hobbies, activities/
• Do you have any favourite books? What book gave you read? Tell and present that book. Would you advise that book to your friends?
• Do you have friends? Who is your best friend and why? What do you appreciate in your friend?
• What places do you like in Armenia? Where have you been? Where would you like to go and why?
• What can you tell us about Armenia and London?
• Tell about your favourite film/ series/ theatre.

1. School-դպրոց
2. Toy shop- խաղալիքների խանութ
3. Bakery-հացաբուլկեղեն
4. Library-Գրադարան
5. Restaurant- Ռեստորան
6. Museum- Թանգարան
7. Main road- Գլխավոր ճանապարհ
8. Book shop- Գրախանութ
9. Bank- Բանկ
10. Pet shop- Կենդանիների խանութ
11. Post office- Փոստ
12. Train station- Գնացքի կայան
13. Bus station- Ավտոբուսի կայան
14. Airport- Օդանավակայան
15. East Street-Արևելյան փողոց
16. West Street-Արևմտյան փողոց
17. How do I get to the____________________?

Go straight on along Main Road. Turn left at West Street. Then, turn right at Station Road. It is next to the bookshop.

2. How do I get to the___________________?

Go straight on along Main Road. Go past the bakery and the toy shop. It’s on your right, opposite the red house.

3. Excuse me, how do I get to the_______________?

Go straight on along Main Road. Turn left at Middle Road. Then, turn right at Station Road. It is next to the post office.

4. How do I get to the___________?

Go straight on along Main Road. Turn left at West Street and go straight on. It is at the end of the street.

Vehicles

1. Bus
2. Train
3. motorbike
4. helicopter
5. airplane

Առյուծը գազանների արքան է: Այդ «տիտղոսին» ոչ ոք չի կասկածում, և ոչ մեկը չի վիճարկում: Իսկ ինչո՞ւ հատկապես առյուծին է շնորհվել այդ տիտղոսը: Նա գիշատիչներից ամենաուժե՞ղն է: Հազիվ թե: Ուժով, կարելի է ասել, զիջում է վագրին: Ամենաճարպի՞կն է: Նույնպես՝ ոչ. Նա զիջում է ընձառյուծին: Գիշատիչներից ամենախոշո՞րն է: Դարձյալ ոչ. սպիտակ արջը 700-800 կիլոգրամ է կշռում, նույնիսկ վագրը, որ 300 կիլոգրամ է, ավելի խոշոր ու ծանր է: Հասուն արու առյուծի առավելագույն քաշը 230 կիլոգրամից ավել չէ: Եվ, համենայն դեպս, առյուծն է գազանների արքան: Եվ նա այդ տիտղոսը կրելու իրավունքն ունի: Ըստ երևույթին, առյուծին գազանների արքա են կոչել ոչ թե ուժի, այլ՝ կեցվածքի համար, վեհ ու հպարտ կեցվածքի և նույնքան վեհ ու հպարտ բնավորության համար: Առյուծը բաց տարածությունների բնակիչ է, չի թաքնվում դարանում ու սպասում որսի: Նա որսի վրա բացահայտ է գնում՝ իր մռնչոցով բոլորին նախազգուշացնելով, որ գազանների արքան որսի է ելել: Եվ ամեն մի կենդանի էակ դողում է այդ «արքայական մռնչոցից»: Բայց առյուծը նաև մեծահոգի է, երբեք չի ոչնչացնում կենդանիներին, եթե կուշտ է:

1․ Ինչո՞ւ է առյուծը համարվում գազանների արքա:

Ըստ երևույթին, առյուծին գազանների արքա են կոչել ոչ թե ուժի, այլ՝ կեցվածքի համար, վեհ ու հպարտ կեցվածքի և նույնքան վեհ ու հպարտ բնավորության համար:

2․ Դո՛ւրս գրիր առյուծին բնութագրող բառեր: ՈՒժեղ, ծանր, մեծ, վեհ, հպառտ։

3․ Գրի՛ր հոմանիշները՝ արքա, խոշոր, վեհ, կասկածել:Արքա-թագավոր, խոշոր-մեթ, վեհ-հպարտ, կասկածել-երկմտել։

4․ Գրի՛ր հականիշները՝ ոչ-այո, ծանր-թեթեվ, խոշոր-փոքրիկ, մեծահոգի-փոքրըհոգի, ոչնչացնել-ստեղթել, կուշտ-սովաթ:

5. Ճարպկությամբ ո՞ւմ է զիջում առյուծը:

Նա զիջում է ընձառյուծին:

6․ Տեքստից դո՛ւրս գրիր 5 բայ /գործողություն ցույց տվող բառ/։

չի կասկածում, զիջում է, դողում է, չի թաքնվում, կոչել։

7․ Տեքստում գրված թվականները գրի՛ր տառերով։

Երկու հարյուր, երեք հարյուր, յոթ հարյուր, ութ հարյուր, երկու հարյուր երեսուն։

8․ Նախադասության ընդգծված բառերին «ինչպիսի՞» հարցին պատասխանող լրացումներ ավելացրո՛ւ։

հաջոխ, քնքուշ, ուջեղ։

Նա որսի վրա բացահայտ է գնում՝ իր մռնչոցով բոլորին նախազգուշացնելով, որ գազանների արքան որսի է ելել:

9․ Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը․

Գախտնիք, վայրէջք, պա-կել, զար-արվել, ար-նանալ

10․ Կազմի՛ր երեքական բառ հետևյալ ածանցներով՝

-վածք-

-ային-

-ական-

-ակ-

-եղեն-

11․ Համացանցից գտի՛ր հետաքրքիր փաստեր առյուծի մասին, 3-4 նախադասությամբ ներկայացրո՛ւ։

• Իմ Հյուսիսը. Հյուսիսային դպրոցն ու ես
• Հյուսիսային դպրոցում շատ լավ էր, բայց մենք արդեն գնում ենք Մայր դպրոց։ Այնտեղ ես կունենամ լիքը ընկերներ ու կան լիքը նոր դասեր և ընտրությամբ առարկաներ։
• Հյուսիսային դպրոցի յոթ հրաշալիքները
• Առաջին հրաշալիքը դա իմ ընկերներ են, ֆուտբոլը, մարմնամարզությունը, դասերը, հետաքրքիր ստուգատեսները և լողը։
• Մայր դպրոցն ու ես
• Մայր դպրոցից ես սպասում եմ շատ լավ ու նոր դասեր մայր դպրոցից, այնտեղ կան նոր դասարաններ, սրահներ ու ամենալավն այնտեղ ֆուտբոլի դաշտն է։
• Ի՞նչ սպասելիքներ ունեմ Միջին դպրոցից
• Միջին դպրոցից ես սպասում եմ նոր դասատուներ, ընկերներ և մարզիչներ, մենք այնտեղ կանցնենք փիզիկա, բասկետբոլ և երկրաչափություն։
• Որքանո՞վ եմ ճանաչում Մայր դպրոցը
• Մայր դպրոցում կա մեդիաուրբաթների դահլիճ և բասկետբոլի սրահ, ամենալավը այնտեղ ֆուտբոլի դաշտն է։
• Իմ ամենասիրելի վայրը Մայր դպրոցում
• Ֆուտբոլի դաշտը

1. Каков привет, такой ответ. 2. Об етом они говорили вчера. 3. Она такая красавица. 4. Вчера шёл сильный дождь. Из-за дождя мы не пошли в парк. 5. О нашидеревьях нужно позаботиться. 6. Наша дача стояла по пративастоятилную сторону реки, а по ветру простиралось поле да лес заповедный. 7. все цветы очень красивые, но сини мне нравятся больше. 8. С приходом весны расцвели подснежники. Мы рады етому.

2. Вчера я видел всех, а сегодня я всех не видел. 2. Он получает письма от родителей и от друзей, а я от другга не получаю писем. 3. Том знаком со всеми, а Джон всеми не знаком. 4. Мой друг был у всех, а моя подруга у всех не была. 5. С вами мы говорим обо всём, а с ними я не могу говорить. 6. Я всем занимаюсь: спортом, музыкой, танцами, а он спортом не занимается. 7. Моя сестра всегда со всеми соглашается, а я всем не соглашаюсь. 8. В этом классе много разных стульев, а в том нет ____________ стульев. 9. Я во всём разобрался, а мой друг _____________ не разобрался.

3. Его н…кто не заметил, н…кто не удерживал. 2) Через пять минут н…кого не осталось на улице. 3) Больше ждать было н…кого. 4) Не замечал он н…чего. 5) Н…кто н…чего не узнал о Дашеньке. 6) Мне решительно скрывать н…чего. 7) А теперь мне выехать н… (на) чем, н…кому лошадей подковать. 8) Им н…(в) чём нельзя доверять. 9) Н… (на) чем отдохнуть измученному взгляду. 10) Н…какими силами и стараниями нельзя было узнать, из чего был сделан его халат.

1.Առանձին խմբերով ներկայացրո՛ւ գոյականները և ածականները՝ խիզախ, բարի, գարուն, արև, երկար, ծաղիկ, վազել, ժամացույց, ջրել, գնալ, հրաշալի, երեխա, լողալ,վազվզել, մաքուր, նավաստի, ծաղիկ, գարուն,

Գոյական-երեխա, ծաղիկ, գարուն, արև, ժամացույց, նավաստի

Ածականներ-հրաշալի, երկար, խիզախ, բարի, մաքուր,

2. Տրված բառերից կազմի՛ր գոյականներ՝ իշխել, ճեղքել, գործել, շքեղ, ուսուցանել, դեղին, բժշկել, հյուսել: 

իշխել-իշխան

ճեղքել-ճեղք

գործել-գործ

շքեղ-շքեղություն

ուսուցանել-ուսուցիչ

դեղին-դեղնություն

բժշկել-բժիշկ

Սևան, գետ, Հարությունյան:

3.Տրված գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ՝ գլուխ — գլուխներ, թվական — թվականներ, երկիր — երկրներ, սենյակ — սենյակներ , հարևան — հարևաններ, ծառ — ծառեր, տեր — տերեր, ժապավեն — ժապավեններ, մարդ — մարդիկ, կին — կանայք ։ 

4. Առանձին խմբերով ներկայացրո՛ւ հատուկ և հասարակ գոյականները՝  Հասարակ ուսուցիչ, քաղաքացի, ընկեր, կատու, գետ : Հատուկ — Գևորգ, Երևան, Աննա, Սևան, Հարությունյան

5.Տրված բառերը բաժանի՛ր բաղադրիչների. յուրաքանչյուր բառի դիմաց գրիր տեսակը ըստ կազմության՝ բարեկամ — բարի+ե+կամեցող — բարդ բառ, գրավոր — գիրք+ավոր — վեերջածանցավոր բառ, ծով — պարզ, լուսամուտ — լույս+ա+մուտ — բարդ բառ, անպետք — ան + պետք ածանցավոր բառ, հողոտ- հող + ոտ — վեերջածանցավոր բառ, գնորդ — գնում+որդ — ածանցավոր բառ, ամառ — պարզ բառ :  

6. Տրված բառերը դարձրո՛ւ նախածանցավոր կամ վերջածանցավոր ՝ կաթ — կթվոր, կաթնային, խորհուրդ — խորհրդավոր, գետ — անգետ, հեռու — հեռավոր , քար — քարոտ, ամպ — ամպոտ: 

216.

Քույր-սիրուն, խելացի, հիվանդ, եղբայր-խելոք, բախտավոր, տգեղ, մայր-աշխատասեր, գեղեցիք, հոգատար, հայր-բարջրահասակ, վստահ, ուջեղ, տատիկ-ծեր, հասկացող, զվարթ պապիկ-oգնող, խիզախ, հզոր։

217.

սիրտ-սրտոտ, վախ-վախկոտ, քար-քարքարոտ, մայր-մայրական, երկինքը-երկնային, արև-արևոտ, փայտ-փայտե, լեռն-լեռնային, փողոց-փողոցային, երկաթ-երկաթյա, օդ-օդային, ծաղիկ-ծաղկային,

եղբայր-եղբայրական, ոսկի-ոսկե, արծատ-արծաթե, ծով-ծովային, Ամերիկա-ամերիկյան։

221.

2.խոտավետ

3.հավերժական

4.կենդանական

5.մշուշապատ

6.մորուքաոր

7.բարձր

8.անաչելի

3

Այս պատասխանն ստանալուց հետո թագավորը գնաց։ Շատ չանցավ՝ ջուլհակի մոտ եկան թագավորի գիտնական նազիր-վեզիրները։

«Ահա՛ եկան թագավորի սագերը, իրա՛վ որ լավ փետրելու թռչուններ են»,— ասաց ջուլհակը ինքն իրան։

Թագավորը տուն գնալով սաստիկ բարկացել էր գիտնականների վրա և սպառնացել էր, որ եթե գոնե մի մարդ չգտնեն, որ դերվիշին պատասխան տա, նրանց բոլորին էլ կաքսորե։ Այսպես նեղի գալով՝ որոշեցին դիմել հնարագետ ջուլհակին, որի համբավը նրանցից մեկը լսել էր։

— Վարպե՛տ եղբայր, կարող չե՞ս արդյոք մի պատասխան տալ մեր տարօրինակ հյուրին, որ ժողովրդի վրա սարսափ է տարածել,— ասացին գիտնականները և պատմեցին դերվիշի դեպքը, որ արդեն հայտնի էր ջուլհակին։

— Ինչո՞ւ չէ… կարող եմ… բայց մեծ ծախք կպահանջվի դրա համար։ Պետք է ձեռք բերել մի կախարդական գավազան, մի անմահական սխտոր և մի ոսկի ձու ածող հավ։

Գիտնականները մնացին ապշած։

— Դրա ծախքը մե՛նք կվճարենք,— ասացին նրանք ուշքի գալով,— միայն՝ մենք չենք կարող գտնել այդ բաները, ինչ որ դու ես ասում։

— Երեք բան է իմ ուզածը, և ես ի՛նքս կգտնեմ, միայն՝ ամեն բանի համար մի գլխարկ լիքը ոսկի է պետք։ Դուք երեք հոգի եք, ամենքդ ձեր գլխարկովը մեկ ոսկի կբերեք, ես էլ կգամ դերվիշին պատասխան կտամ։

Գիտնականները ճարահատած համաձայնեցին։ Գնացին երեք գլխարկ ոսկի բերին, տվին ջուլհակին։ Այսպես փետրելով նրանց, ինչպես պատվիրել էր թագավորը, վեր կացավ առավ իր հոնի գավազանը, մի գլուխ հոտած սխտոր, ոտի մեկը կոտրած մի հավ, և գնաց սարսափ տարածող դերվիշի մոտ։

Հավաքվեցին բոլոր քաղաքացիք, ներկա էր և թագավորը՝ իր բոլոր իշխաններով։

Ջուլհակը չխոսեց դերվիշի հետ. նա լուռումունջ իր գավազանի ծայրով մի խոր ակոս քաշեց շրջանի մեջտեղով ծայրե ի ծայր և այսպիսով դերվիշի շրջանը երկու հավասար մասի բաժանեց և նստեց նրա դեմ հանդիման։

Դերվիշը երկար մտածեց, գլուխը թափ տվավ. վերջը մի գլուխ սոխ հանեց, դրավ առջևը։

Ջուլհակը, առանց երկար մտածելու, իսկույն իր սխտորը հանեց, դրավ իր առջևը։ Բարկացավ դերվիշը և իր ջեբից հանեց մի բուռ կորեկ և շաղ տվավ ամբողջ շրջանի մեջ։

Ջուլհակը փեշի տակից հանեց իր հավը, որ իսկույն կտկտալով կերավ բոլոր կորեկը։

Դերվիշն էլ մինչև վերջը չսպասեց, իսկույն վեր կացավ և մռմռալով հեռացավ-գնաց…

Թագավորը մոտեցավ ջուլհակին և խնդրեց, որ բացատրե այդ հանելուկի նշանակությունը։

— Ո՛ղջ լինի թագավորը,— ասաց ջուլհակը։— Այս մարդը մի խելագար դերվիշ է։ Երևակայել է, որ ինքը մի շատ զորեղ իմաստուն մարդ է և կարող է մեր ամբողջ աշխարհքին տիրել։ Իր քաշած շրջանով ուզում էր մեզ հասկացնել, թե իրա՛նն է բոլոր մեր երկիրը։ Ես չուզեցա հասկացնել նրան, որ այդ խելագարություն է, այլ՝ կես արի մեջտեղից, որով ուզեցա ասել՝ թե կեսն էլ իմն է։ Նա բարկացավ և իր սոխով ինձ պատերազմ հայտնեց կամ ուզեց ասել՝ մեր մեջ դառնություն կծագի, կռիվ կլինի։ Ես էլ իմ սխտորով հասկացրի նրան, որ ես փախչող չեմ, թեկուզ կռվից էլ վատթար բան պատահի։ Նա կորեկով ինձ սպառնաց, որ իր զորքերն անհամար են։ Ես էլ իմ հավով ցույց տվի, որ ահա՛ այսպես կջարդեմ ես քո անհամար զորքը։ Դրա վրա նա տեսավ, որ է՛լ չի կարող մեզ վախեցնել, փախավ-գնաց…

Քաղաքացիք շատ ուրախացան, որ վերջապես ազատվեցին դերվիշի տալիք երևակայական սովից ու մահից, և ամենքը միաբերան գոչեցին. «Կեցցե՜ ջուլհակը»։

Շահ-Աբասը, որ շատ արհեստասեր թագավոր էր, գովեց ջուլհակին և հետո հարցրեց.

— Ի՞նչ արիր իմ սագերին, լավ փետրեցի՞ր, թե՞ ոչ…

— Ո՛ղջ լինի թագավորը, այո՛, լա՜վ փետրեցի, ահա՛ նրանց փետուրները,— ասաց ջուլհակը և թագավորի առջևը դրավ մի պարկ ոսկի։

— Քե՛զ են արժանի այդ ոսկիքը,— ասաց թագավորը,— դու ավելի օգտակար գործադրություն կգտնես դրանց համար։ Մի այդքան էլ իմ գանձարանից ստացիր և մի մեծ գործարան բաց արա. թող ծաղկի քո արհեստը իմ երկրիս մեջ։ Այսուհետև իմ պալատի դռները միշտ բաց են քեզ համար, թող իմ հովանավորությունը լիուլի տարածվի քո իմաստուն ժառանգների և քո ազգի վրա։

1. Դերվիշ — մահմեդականների թափառաշրջիկ կրոնավոր, խև
2. Բոլորեքյան — բոլորը, ամենքը, բոլորը միասին
3. Մաքուք — մաքոք

21

1. բ, գ, դ, թ, զ, չ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ,

23
24